Pound'un çöküşünün ardından piyasalarda sıkça duyduğumuz 'Flash Crash' nedir?
İngilizce’de şimşek, ya da ani parlama, fotoğraf makinesindeki “flaş” gibi anlamlar taşıyan “Flash” kelimesi, tıpkı bunlar gibi aniden ve çok şiddetli olup yine ortaya çıktığı gibi çok hızlı kaybolan şeyleri anlatır.
“Crash” ise trafik kazalarındaki gibi şiddetli çarpma, çöküntü anlamına gelir (ve buradan hareketle) borsalardaki ani ve şiddetli çöküş için de kullanılır.
“Flash crash” demek ki kelimelerin bize anlattığı üzere, borsada çok kısa bir süre içinde beklenmedik ölçüde bir ani fiyat düşüşü ve sonra yeniden hemen hemen eski seviyesine gelmesidir.
Flash crash denilen ani fiyat hareketleri son yıllarda borsalar ve benzer piyasalarda ortaya çıkan Karakutu Alımsatımları (Black Box Trading) veya Yüksek Frekanslı Alımsatım (High Frequency Trading) ve benzeri bilgisayarlı Algoritmik Alımsatım (Alghoritmic Trading) teknikleriyle ilişkilendirilmiştir. Terimin bir borsa kavramı olarak ortaya çıkışı ilk olarak New York Borsasında 6 Mayıs 2010’da görülen bir olayla ilişkilidir. O gün topu New York borsasında aniden 4,1 milyar Dolar tutarında işlem gerçekleşmiş; Dow Jones endeksi 1000 puanı aşkın bir düşüş yaşamış, sonra da hemen hemen eski yerine gelmişti; üstelik bütün bunlar 15 dakikada olup bitmişti. Olaydan sonra ABD’de bizdeki SPK’nın karşılığı olan denetleyici kurum SEC, konuyu araştırdı ve tekrarını önlemek için bazı yeni kurallar getirdi. Buna rağmen Ekim 2013’de Singapur’da yaşanan benzer bir “flash crash olayının gösterdiği gibi teknolojinin getirdiği risklere karşı kesin bir önlem geliştirilmiş olmaktan uzaktır.
Flash crash’larin bir sebebi olarak da, hatalı girilen işlemler gösterilmektedir. Bu tür işlemlere borsa jargonunda (emri giren kişinin yanlış tuşa basmasını anıştıracak bir isim olarak) “Tombul Parmak” adı da verilmekte. Ancak muazzam büyüklükteki bu tür “hata”lar da yine borsa ve piyasalardaki yüksek teknolojili büyük montanlı işlemler ve algoritmik/kompüterize alım satımlarla mümkün olabilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder